مقدمه و تاریخچه

آجر از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی باستان‌شناسان به ده هزار سال پیش می‌رسد ولی این امر هنوز به اثبات نرسیده است. در ایران بقایا کوره‌های سفال‌پزی و آجر‌پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد پیدا شده است و نیز نشانه‌هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آنست. ساختمان برج بابل که از اجر بنا شده مربوط به ۵۰۰۰ سال قبل بوده و امروزه بقایای آن موجود است. از آجرهای ویرانه‌های یکی از شهرهای بابل در برخی ساختمان‌های شهرهای بغداد و تیسفون استفاده شده که مربوط به ۶۰۰ سال قبل از میلاد می‌باشد.

واژه آجر ( معرب آگور فارسی ) بابلی است و نام خشت‌هایی بوده که بر روی آنها منشورها (فرمان‌ها)، قوانین (دادها) و نظایر آنرا می‌نوشته‌اند. گمان می‌رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره‌ها و کف اجاق‌ها به پختن آجر پی‌برده باشند. کوره‌های آجر  پزی ابتدائی نیز بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده است که در آن لایه های هیزم و خشت متناوباً روی هم چیده می شده است( شکل ۲-۱) در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا برجا هستند، نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم، عراق فعلی بعدها نیز ساختمان هایی مانند آرامگاه شاه اسماعیل سامانی، گنبد کاووس و مسجد جامع اصفهان را با آجر ساختند. پل ها و سدهای قدیمی را نیز با آجر بنا می کرده اند که از آنها می توان پل های دختر، سد کبار در قم و غیره را نام برد.

فن استفاده از آجر از آسیای غربی به سوی غرب به مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است. در سده چهارم میلادی اروپاییان شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد آن از سده ۱۲ میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شده و بعد فرانسه و سپس آلمان و آخر سر کشورهای دیگر از آن در بناهای خود بهره برده اند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فهرست………………………………………………………………………………………………. ۱

مقدمه و تاریخچه………………………………………………………………………………….. ۳

مواد اولیه…………………………………………………………………………………………….. ۵

خاک نسوز………………………………………………………………………………………….. ۱۰

ماسه…………………………………………………………………………………………………… ۱۰

فلداسپات…………………………………………………………………………………………….. ۱۱

سنگ آهک………………………………………………………………………………………….. ۱۲

سولفات‌ها……………………………………………………………………………………………. ۱۲

املاح آهنی………………………………………………………………………………………….. ۱۳

مواد گیاهی………………………………………………………………………………………….. ۱۴

قلیائی‌ها………………………………………………………………………………………………. ۱۴

ویژگی‌های شیمیایی……………………………………………………………………………… ۱۴

ویژگی‌های فیزیکی……………………………………………………………………………….. ۱۵

مراحل ساخت آجر……………………………………………………………………………….. ۱۵

الف) استخراج و کندن مواد خام……………………………………………………………… ۱۵

ج) قالب‌گیری یا خشت‌زنی…………………………………………………………………… ۱۷

روش قالب‌گیری خاک………………………………………………………………………….. ۱۸

کوره‌های آجرپزی………………………………………………………………………………… ۲۴

ویژگی‌های آجر……………………………………………………………………………………. ۲۸

میزان جذب آب…………………………………………………………………………………… ۲۹

انبساط رطوبتی…………………………………………………………………………………….. ۳۳

انبساط حرارتی…………………………………………………………………………………….. ۳۴

آجر لعابی……………………………………………………………………………………………. ۳۷

لعاب نمکی…………………………………………………………………………………………. ۳۸

انواع و اشکال آجر………………………………………………………………………………… ۳۹

قطعات پیش ساخته آجری…………………………………………………………………….. ۴۱

معایب آجر………………………………………………………………………………………….. ۴۲

ملاحظات زیست محیطی………………………………………………………………………. ۴۸

خشت‌های تثبیت شده (Stabilized Soil blocks) …………………………….

آجر ماسه آهکی (Sand Lime) …………………………………………………………..

ویژگیهای آجر ماسه آهکی…………………………………………………………………….. ۵۵

آجر مناسب برای کاربردهای گوناگون……………………………………………………… ۵۹

جدول آجر مناسب برای مصارف گوناگون……………………………………………….. ۵۹

بلوک های سیمانی یا بتنی………………………………………………………………………. ۶۰

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. ۶۰

گروه بندی بلوک ها………………………………………………………………………………. ۶۰

مواد اولیه…………………………………………………………………………………………….. ۶۴

ساخت بلوک ها……………………………………………………………………………………. ۶۵

عمل آوردن………………………………………………………………………………………….. ۶۷

ویژگی های بلوک ها…………………………………………………………………………….. ۶۹

مصرف بلوک……………………………………………………………………………………….. ۷۱

دانلود کنید